EVO ŠTA JE CIONIZAM I KO SU CIONISTI: Vekovima sanjali o državi Izrael, u Svetoj zemlji za Jevreje stvorili RAJ, Arapima napravili PAKAO

Cionizam je bio nacionalni pokret Jevreja za utemeljenje jevrejske države na području Erec Jisraela (izraelske zemlje). Danas je to politički pokret koji nastoji da vrati Jevreje iz sveta u Erec Jisrael. Osnovan je u 19. stoljeću, a njegov osnivač bio je Teodor Hercl, austrijski Jevrejin. Njegova vizija postala je pokretačka snaga za hiljade Jevreja koji su se uputili ka tadašnjoj Palestini, delu Osmanskog carstva. Pokret je nastao u Bazelu u Švajcarskoj, gde je održan Prvi cionistički kongres na kojem je objavljen cilj — u Palestini stvoriti dom jevrejskom narodu, zajemčen javnim pravom.

 

Teodor Hercl (2. maj 1860 - 3. jul 1904) bio je austro-ugarski novinar jevrejskog porekla. Iako u ranoj mladosti nije bio preterano okrenut judaizmu, kasniji događaji, a posebno Drajfusova afera u Francuskoj, su uticali da postane svestan jevrejskog pitanja.

 

Objavljivanjem dveju knjiga, “Država Jevreja” i “Stara zemlja, Nova zemlja”, u kojima se bavi pitanjima vezanim za život Jevreja u tadašnjoj Evropi, Hercl postaje poznat kao začetnik cionizma. Njegova fraza “Ono što si naumio, više nije san.” iz knjige “Stara zemlja, Nova zemlja”, postala je omiljeni slogan jevrejskog pokreta koji je želeo da Jevreji dobiju sopstvenu državu.

Cionistički pokret počeo se razvijati krajem devetnaestog veka, usred rastućeg antisemitizma u Evropi. Sam naziv cionizam je biblijski izraz (Psalam, 126, 1) i odnosi se na tvrđavu Cion u starom Jerusalimu. Nathan Birnbaum je 1885. napravio izraz “cionizam” da bi označio političke težnje Jevreja da vrate Izrael i stvore državu. Veći deo cionističkog pokreta bio je sekularan, tj. nije bio zasnovan na religioznim principima. Osnivač modernog cionizma, Theodor Herzl, bio je sekularni Jevrejin, a mnogi njegovi sledbenici nisu bili religiozni. Ovi cionisti su videli stvaranje jevrejske države kao politički odgovor na antisemitizam i rešenje za nacionalne probleme jevrejskog naroda.

Cionizam ipak ima svoje korene u jevrejskoj Bibliji, gde se obećavao povratak jevrejskog naroda u Svetu Zemlju. Ova veza između jevrejskog naroda i Svete zemlje ima duboko ukorenjene verske aspekte, čime se povezuje sa jevrejskim mesijanskim očekivanjima Religiozni cionizam je podgrupa cionizma koja je jače povezana sa verskim uverenjima. Ova struja veruje da je osnivanje moderne jevrejske države korak ka ispunjenju proročanstava iz Biblije. Neki religiozni cionistički lideri veruju da je obnova jevrejske države prvi korak ka dolasku Mesije.

 

Dok su neki cionistički lideri i pristalice bili motivisani religioznim uverenjima, veze između cionizma i religije nisu jednoznačne i često su kompleksne. Neki Jevreji se protive cionizmu iz verskih ili etičkih razloga, verujući da jevrejski narod ne bi trebalo da ima svoju državu pre dolaska Mesije ili zbog zabrinutosti zbog prava palestinskih stanovnika.

 

Cionizam i religija

Cionizam, kao politički pokret za uspostavljanje i očuvanje jevrejske države, ima istorijske veze sa jevrejskom religijskom tradicijom, uključujući i Sveti spis Toru.Tora ima centralno mesto u jevrejskoj veri i praksi Ovi odnosi su složeni i otvoreni za različita tumačenja.

Starozavetna obećanja u Tori, posebno u knjigama Postanja, Izlaska, i Knjizi o Jozue, sadrže reference na zemlju koja je obećana jevrejskom narodu. Ova obećanja o obezbeđivanju zemlje "Izraela" deo su verske tradicije i inspirisala su neke cioniste. Oni su videli stvaranje moderne države Izrael kao ispunjenje ovih biblijskih obećanja.

Cionizam je takođe proistekao iz jevrejske kulturne i jezične tradicije, koja je duboko ukorenjena u Tori i drugim verskim tekstovima. Jevrejski identitet i zajedništvo, koje se često vežu za Toru, igrali su važnu ulogu u podršci ideji o povratku u Svetu zemlju.

Neki ključni lideri cionističkog pokreta, kao što je Teodor Hercl, bili su jevrejski intelektualci i aktivisti koji su bili svesni i inspirisani verskom baštinom. Iako su neki od njih bili sekularni, verski motivi su igrali ulogu u formiranju njihovih vizija.

Postoji i pokret unutar judaizma poznat kao verski sionizam, koji veruje u teološku važnost povratka Jevreja u Svetu zemlju u skladu sa starozavetnim proročanstvima. Ovaj pokret povezuje cionizam i verske vrednosti na specifičan način.

 

Neki Jevreji se protive cionizmu iz verskih ili etičkih razloga, verujući da jevrejski narod ne bi trebalo da ima svoju državu pre dolaska Mesije ili zbog zabrinutosti zbog prava palestinskih stanovnika.

 

Cionizam kao politički pokret nema inherentne veze sa okultizmom. Cionizam je ideologija koja se bavi uspostavljanjem i očuvanjem jevrejske države, a njegovi koreni su u političkim, kulturnim i istorijskim kontekstima, posebno u reakciji na porast antisemitizma u Evropi krajem 19. i početkom 20. veka.

Međutim, kao i sa bilo kojim velikim pokretom, moguće je da su pojedinci unutar cionističkog pokreta imali različite interesovanja i povezanosti sa različitim ideologijama, uključujući okultizam. Ali takvi slučajevi, ako postoje, ne predstavljaju suštinske karakteristike cionizma kao pokreta.

Osnivanje države Izrael

Bežeći pred nacistima, deo europskih Jevreja stigao je u Palestinu, a cionizam kao pokret dodatno je ojačao. Velike sile odlučile su nakon 2. svetskog rata da omogućite Jevrejima da imaju svoju državu te je ona osnovana 1948.

Prvog maja 1948. godine, David Ben-Gurion, lider jevrejske zajednice u Palestini, proglasio je nezavisnost Države Izrael. Ova deklaracija izazvala je rat sa okolnim arapskim zemljama, uključujući Egipat, Siriju, Jordan i Irak. Sukobi su trajali godinama, menjajući teritorijalnu dinamiku regiona.

 

Iako je osnivanje Izraela bilo istorijski trenutak za jevrejski narod, cionizam je suočen sa brojnim kontroverzama. Neki smatraju ovaj pokret herojskim odgovorom na vekovna progonstva Jevreja, dok drugi kritikuju metode koje su korišćene, smatrajući ih nepravednim prema palestinskim Arapima. Problemi poput palestinskih izbeglica i teritorijalnih sporova i danas prate ovu oblast.

 

Palestinci osnivanje Izraela nazivaju Nakbom, odnosno katastrofom, koje je kao posledicu imalo to da su oni ostali bez svoje zamlje i snova o svojoj državi. U ratu koji je usledio, oko 700 hiljada Palestinaca, polovina arapske populacije tadašnje Palestine, koja je bila pod vlašću Velike Britanije, pobeglo je ili je proterano iz svojih domova, i završili su u Jordanu, Libanu i Siriji, kao i u Gazi, na Zapadnoj obali i Istočnom Jerusalimu.

BONUS VIDEO: