KAKO JE MALENI STOJAN JOVANOVIĆ POSTAO JEDAN OD NAJVEĆIH SRPSKIH SVETACA! Od Mrkonjića do Ostroga!

Autor: Republika

Vesti

12.05.2024

05:00

Pratite nas i putem Android ili iOS aplikacija

Sveti Vasilije duhovni put počeo u Manastiru Zavala u Popovom Polju kod igumana Serafima sa samo 12 godina

KAKO JE MALENI STOJAN JOVANOVIĆ POSTAO JEDAN OD NAJVEĆIH SRPSKIH SVETACA! Od Mrkonjića do Ostroga!

Sveti Vasilije Ostroški Čudotvorac rođen je po predanju 28. decembra 1610. kao Stojan Jovanović u selu Mrkonjići, nadomak Trebinja u Hercegovini. Njegovi roditelji Petar Jovanović i majka Ana Anastasija, od familije Đurica, bili su radnici težaci, ali Bogobojažljivi, pošteni i radni ljudi, veoma cenjeni u svom kraju.

U strahu od danka u krvi, roditelji su Stojana već u 12. godini poslali kod očevog brata Serafima, koji je u to vreme bio iguman u skrovitom Manastiru Zavala. Tamo se učio crkvenoj pismenosti, da bi posle nekoliko godina prešao u Manastir Tvrdoš u Trebinju. Nakon pohađanja manastirske škole primio je monaški postrig i dobio sveštenički čin, kao i službu u Popovom Polju, gde je dobio parohiju.

Monumentalni hram u Nikšiću

Najmonumentalniji pravoslavni hram posvećen Svetom Vasiliju Ostroškom je onaj u Nikšiću. To je zadužbina crnogorskog kneza Nikole I Petrovića, rađena po projektu Rusa, Preobraženskog. Crkva je osvećena 15. avgusta 1900.

Pogoršanje prilika u Tvrdošu, naročito zbog unijatskih pritisaka iz Dubrovačke katoličke nadbiskupije, ali i samovolje Turaka, Stojan kao arhimandrit odlazi u Pećku patrijaršiju i, po blagoslovu patrijarha Pajsija Janjevca, dalje na Svetu goru. Posle boravka na Atosu, Vasilija put vodi u Vlašku i Ukrajinu, odakle se vraća s darovima tamošnjih vladara stradalnom pravoslavnom narodu u Hercegovini.

Godine 1638. arhimandrit Vasilije je rukopoložen u Peći odlukom Svetog sinoda za mitropolita hercegovačkog, s obnovljenom svetosavskom titulom - mitropolit Zahumski, kojoj će nešto kasnije dodati i pridev Skenderijski. Knez Luka Vladislavić, otac čuvenog Save Vladislavića pratio ga je na put u Peć i nazad, kada je Ostrog bogato darivao.

Njegov život bio je u stalnoj opasnosti od Turaka. Bio je proganjan i klevetan i od rimokatoličkih misionara i prelata, bio je svrgavan s mitropolitskog prestola u Trebinju od lažnog episkopa unijate Savatija 1641, izlagan bahatostima plemenskih knezova i neposlušnih uskočkih četovođa. Ipak, stizao je gde god su ga vodili zadaci njegove arhiepiskopske službe od Mostara, Trebinja, Bileće i Herceg Novog do Pljevalja, Morače, Onogošta, Pješivaca i Bjelopavlića.

Istorijski roman o vladici

O njemu je Željko Pržulj napisao istorijski roman "Vladika - slava mu i milost" 2016. Pored toga, povodom 350 godina od njegove smrti organizovan je naučni skup u maju 2021.

Kao arhijerej živeo je u Manastiru Tvrdoš i odatle utvrđivao u pravoslavlju svoje vernike, čuvajući ih od turskih svireposti i latinskog lukavstva. Kada su Turci razorili Tvrdoš, bežao je na Svetu goru, ali ga je narod u Bjelopavlićima zaustavio, uz obećanje da će mu svako davati po mericu pšenice za izdržavanje. Vladika je ostao i najpre se podvizavao u jednoj pećini u Pješivcima, a kasnije prelazi u ostrošku pećinu.

Manastir Ostrog je mesto gde je nastavio svoj strogi podvižnički život. Poslednjih 15 godina svog života proveo je u pećinskoj isposnici u Gornjem Ostrogu. Umro je 1671. godine. Njegove mošti i njegov grob čuvaju se u manastiru u Ostrogu do današnjeg dana. U njihovu moć isceljenja i utehe veruju podjednako i hrišćani i muslimani. U Ostrogu se svake godine na Trojičine dane održava veliki Narodni sabor. Manastir Svetog Vasilija Ostroškog mu je posvećen.

Poštovani čitaoci, možete nas pratiti i na platformama: Facebook, Instagram, YouTube, TikTok, Telegram, Vajber. Pridružite nam se i prvi saznajte najnovije i najvažnije informacije.
Naše aplikacije možete skinuti sa Google Play i Apple AppStore.