KOZNIK - MOĆNO UTVRĐENJE SRPSKIH VELIKAŠA NA EPSKOM POLOŽAJU: "Izgubljeni gradovi Balkana" vas vode u srednjovekovni grad iz 14. veka!

"Izgubljeni gradovi Balkana", hit serijal iza kog stoji produkcija "Medijska mreža", u sedmoj epizodi, koja je na programu 2. novembra, u 20.30, na Euronews Srbija, vodi publiku u Koznik - srednjovekovni grad nadomak Kruševca, moćno utvrđenje koje je čuvalo rudom bogati Kopaonik i koje se nalazi na gotovo epskom položaju!

Foto: Republika.rs

Utvđenje je sagrađeno u vreme pojačane opasnosti od napada Osmanlija, u drugoj polovini 14. veka, kao sedište nekog od moćnih srpskih velikaša i imalo je strateški važnu ulogu. 

Nalazilo se na raskrsnici puteva i čuvalo je rudom bogati Kopaonik od napada sa severa, a vrleti ove planine branile su pristup gradu sa juga. Koznik se prvi put pominje u pisanim izvorima u vreme kneza Lazara, uoči Kosovske bitke, a 1402. ovde je boravila knjeginja Milica, tri godine kasnije i njen sin Despot Stefan Lazarević. 

Ono po čemu je specifično je položaj- nalazi se na vrhu uzivišenja i potpuno dominira čitavim pejzažom. Zanimljivo je da su i danas sačuvani mnogi elementi - glavna kula koja je bila središte same tvrđave, druge kule, ostaci utvrđenja, pa čak i bunari!
Stručnjaci tvrde da je u to vreme za jedno utvrđenje zapravo najvažniji objekat u njemu bio bunar. On im je omogućavao da izdrže opsadu. 

Foto: Republika.rs

Ti bunari nisu prodirali do podzmenih voda, već su bili kao cisterne koje su skupljale kišnicu. Postojao je čitav sistem, uključujući i nešto nalik olucima, koji su sa kosih krovova slivali vodu u jedan deo dvorišta, gde je bio sam bunar- cisterna. 
Ta voda se filtrirala potom kroz slojeve peska i šljunka i tek onda ulazila u iskopani bunar. 
Sve ovo, kao i do tančina rekonstruisani izgled srednjovekovnog utvrđenja, čeka vas na programu u nedelju, 2. novembra. 

Foto: Republika.rs

Serijal "Izgubljeni gradovi Balkana", kroz osam epizoda, vodi gledaoce i van granica Srbije, u zaboravljene gradove koji su imali ključnu ulogu u razvoju srpske srednjovekovne države i istorijskog nasleđa. Emitovanje je počelo 21. septembra, a do sada su prikazani/rekonstruisani izgledi Sokograda, Markovog grada i Rasa, kao i Brskova, Samobora i Skadra. Posle Koznika, u ovom serijalu poblika će imati prilike da vidi i kako je izgledao srednjovekovni grad Borač. 

Snimanje ovog serijala je trajalo 25 dana, a ekipa je radila na teško pristupačnim i krševitim terenima, prevazilazeći brojne izazove da bi gledaocima omogućila autentičan uvid u istorijske lokalitete. Primena LiDAR tehnologije, kao i u prvom serijalu „Izgubljeni gradovi Srbije", omogućila je izuzetno preciznu i detaljnu rekonstrukciju izgleda srednjovekovnih gradova, čiji su sačuvani ostaci danas najčešće svedeni na tek male i fragmentarne tragove u prostoru.

Foto: Republika.rs

Zahvaljujući ovoj savremenoj metodi, moguće je sagledati i one slojeve prošlosti koji su oku nevidljivi, a koji pružaju potpuniju sliku o nekadašnjem životu i izgledu tih urbanih centara.
Kao i prethodni deo, i ovaj serijal je realizovan uz podršku Ministarstva kulture, a njegova vrednost nadilazi okvire običnog dokumentarnog prikaza. On ne samo da na pristupačan i popularno-naučni način približava prošlost široj publici, već ujedno predstavlja dragocen izvor za naučna istraživanja i dalji rad institucija koje se bave očuvanjem kulturne baštine. Naime, sva građa prikupljena LiDAR tehnologijom biće predata zavodima za zaštitu spomenika kulture. 

Foto: Republika.rs

Video-produkcija "Medijska mreža" još jednom je potvrdila svoju vodeću ulogu u stvaranju inovativnog dokumentarno-edukativnog sadržaja. Kao pionir u ovoj oblasti, uspešno je spojila različite aspekte - od obrazovne i naučne vrednosti, preko vizuelne privlačnosti, do savremenog i dinamičnog narativnog pristupa.

BONUS VIDEO