JOVAN STERIJA POPOVIĆ: Otac srpske drame

Foto: Public

Jovan Sterija Popović

Popović je najznamenitija ličnost rođena u Vršcu (1806). Gimnaziju je učio u Vršcu, Sremskim Karlovcima, Temišvaru i Pešti; prava u Kežmaraku u Slovačkoj. Po završetkustudija (1830.) bio je profesor, a od 1835. godine, kada je položio advokatski ispit, advokat u Vršcu. Za načelnika Ministarstva prosvete postavljen je 1842. godine. Sterija je osnovao Društvo srpske slovesnosti (sada Srpska akademija nauka i umetnosti) i Narodni muzej. Postavio je i temelje modernom školstvu Srbije i bio pisac mnogih udžbenika.

Napisao je prve prave tragedije na srpskom jeziku i genijalne komedije. Kao tragičar, po uzoru na velike francuske i nemačke tragičare, opisivao je događaje iz istorije srpskog naroda. Njegovom tragedijom "Smrt Stefana Dečanskog" otvara se 1841. godine beogradsko pozorište "Teatar na đumruku".

Sterijini književni počeci vezani su za mladalačko pisanje poezije, i prevođenje sa grčkog. Njegov otac je bio Grk, (a moguće Cincarin), kasnije mu je bio inspiracija za Kir Janju…Postoji anegdota da je Sterijin otac sinovljevu dramu "Tvrdica" prokomentarisao rečima – "Raniš pas da te ujede!"… Napisao je i nekoliko romana, ali njegov najveći domet su njegove drame, naročito komedije.

Najpoznatije komedije su mu: Laža i paralaža (1830), Tvdica (1837), Pokondirena tikva (1830), Ženidba i udadba (1841), Rodoljupci (objavljeni posmrtno), Zla žena (1838), Pomirenje (1841), Beograd nekad i sad (1853)… Bio je pod uticajem Molijera, sa naročitim darom za satiru.

Ovaj pisac "veselih pozorija" i veliki zabavljač srpske publike nije bio veseo duh. Jednom prilikom je kazao kako je "glavna čerta moga temperamenta melanholija”.

Povodom obeležavanja 150-godišnjice rođenja i 100-godišnjice smrti Jovana Sterije Popovića ustanovljeno je 1956.godine Sterijino pozorje, kao stalni festival nacionalne drame i pozorišta, takmičarskog karaktera. Održava se u Novom Sadu svake godine krajem maja.

U Vršcu je živeo do smrti (1856) povučen i usamljen, duboko razočaran u život i ljude. Sahranjen je na Pravoslavnom groblju u rodnom gradu.