30 godina od pada Berlinskog zida budućnost Evrope nikad neizvesnija

Foto: Tanjug/AP

Frenk Valter Štajnmajer

Zahvalivši istočnoevropskim komšijama što su podržale mirnu revoluciju, predsednik je poručio da ovaj istorijski događaj nije označio i kraj istorije, kako prozapadni politički analitičari vole da nazivaju pad zida koji je razdvajao komunistički istok i kapitalistički zapad, koji je postao moćni simbol Hladnog rata i znak konačnog spuštanja gvozdene zavese.

PARTNER ZA SLOBODU

- Zajedno s našim prijateljima s dubokom zahvalnošću pamtimo događaje pre 30 godina. Bez hrabrosti i želje za slobodom Poljaka i Mađara, Čeha i Slovaka ne bi bile moguće mirne revolucije u istočnoj Evropi i ujedinjenje Nemačke. Međutim, nastavlja se borba političkih sistema, a budućnost je neizvesnija nego ikad pre. Liberalna demokratija se osporava i dovodi u pitanje - rekao je Štajnmajer na svečanosti u memorijalnom centru Bernauer Štrase, na kojoj su učestvovali kancelarka Angela Merkel i predsednici Poljske, Mađarske, Slovačke i Češke Republike.

Foto: Tanjug/AP

Nemački predsednik se u govoru posebno osvrnuo na ulogu SAD, od kojih je zahtevao da odbace sadašnji nacionalizam. Prisećajući se, kako je rekao, ključne američke uloge u rušenju Berlinskog zida, Štajnmajer je naveo da još čuje plač nekadašnjeg američkog predsednika Ronalda Regana i da vidi kako se njegove suze slivaju niz zid pored Brandenburške kapije, aludirajući na čuveni Reganov govor u Zapadnom Berlinu 1987. Štajnmajer je u tom kontekstu pozvao SAD da se vrate u vreme transatlantskog partnerstva pre 30 godina.

Foto: Tanjug/AP

- U budućnosti se nadam Americi kao obostrano poštovanom partneru, kao partneru za demokratiju i slobodu, a protiv nacionalnog egoizma - rekao je Štajnmajer ispred Brandenburške kapije desetinama hiljada ljudi koji su se okupili na koncertu i posmatrali vatromet.

Tramp: Nemačka je naša saveznica! Foto: Tanjug/APD Donald Tramp Američki predsednik Donald Tramp odao je počast Nemačkoj povodom 30. godišnjice pada Berlinskog zida, nazvavši je jednom od najvrednijih saveznica. - Hladni rat se odavno završio, ali tiranski režimi širom sveta i dalje koriste taktike totalitarnih opresija u sovjetskom maniru, koje su bacile trajnu senku na istoriju. Nastavićemo saradnju sa Nemačkom, jednom od naših najvrednijih saveznica, kako bismo garantovali da vatra slobode gori kao zastava nade i mogućnosti za čitav svet - stoji u saopštenju koje je objavila Bela kuća.

RUŽE U PUKOTINE

Predsednik je zatim zajedno sa šefovima četiri istočnoevropske zemlje zadenuo ruže u pukotine nekadašnje barijere. Na tragu toga što je Štajnmajer saopštio nemačkoj i svetskoj javnosti upozorila je u svom govoru i kancelarka Merkel, dodajući da se demokratske vrednosti ne smeju uzimati zdravo za gotovo. Merkelova, koja je inače odrasla u istočnom delu Nemačke, imala je sličnu poruku:

- Vrednosti na kojima je Evropa zasnovana, a to su sloboda, demokratija, jednakost, vladavina zakona i poštovanje ljudskih prava, ne mogu da se podrazumevaju. Moraju da se oživljavaju i brane, iznova i iznova.

ČINJENICE O BERLINSKOM ZIDU - sagrađen 1961. - razdvajao podeljeni grad Berlin na deo koji pripada kapitalističkoj Zapadnoj Nemačkoj i deo koji pripada socijalističkoj Istočnoj Nemačkoj - ideju o izgradnji donela istočnonemačka vlada Valtera Ulbrihta, a odobrio je sovjetski vođa Nikita Hruščov - bio je dugačak više od 155 kilometara - zidan je kako bi zaustavio odlazak radnika i sprečio bekstvo političkih neistomišljenika - smanjio emigraciju sa 2,5 miliona od 1949. do 1962. na 5.000 između 1962. i 1989. - oko 200 ljudi ubijeno je u pokušajima da pobegnu u Zapadnu Nemačku - srušen je 1989, što je bio uvod u ujedinjenje Nemačke, koje je zvanično završeno 3. oktobra 1990. - njegovi komadići se još uvek prodaju kao suveniri

Govoreći na komemoraciji pored male kapele blizu mesta nekadašnjeg zida, kancelarka je odala poštu onima koji su ubijeni ili uhapšeni dok su pokušavali da pobegnu iz Istočne u Zapadnu Nemačku, ističući da borba za slobodu širom sveta nije završena.

Foto: Tanjug/AP

Angela Merke tokom obeležavanja godišnjice pada Berlinskog zida

- Berlinski zid je istorija, dame i gospodo, i uči nas da nijedan zid koji deli ljude i ograničava slobode nije tako visok niti širok da ne može da se sruši - rekla je Merkelova.

Ona je takođe istakla da je 9. novembar ujedno i težak datum u nemačkoj istoriji jer je godišnjica Kristalne noći, odnosno pogroma Jevreja 1938. godine, koji je bio uvod u Holokaust.